ebdâl Hadis-i Şerifinin tahlili

1. Her şeyden önce Ebdal hadislerinin sahih olduğu görüşünde es-Süyûtî yalnız değildir. Aralarında İmam eş-Şâfiî, Ahmed b. Hanbel, el-Buhârî, el-Gazzâlî, Muhyiddîn İbn Arabî, el-Hakîmu’t-Tirmizî, el-Heysemî, İbn Hacer el-Askalânî, İbn Hacer el-Heytemî, Aliyyu’l-Kaarî, el-Münzirî, es-Sehâvî, ez- Zerkeşî, İbn Arrâk, el-Münâvî, el-Kettânî… gibi alimlerin de bulunduğu her tabakadan pek çok kimse –ki isimleri verilenler bu konudaki açık ifadelerine muttali olabildiklerimden bir kısmıdır– bu hususta aynı kanaattedir. 14)

2. es-Süyûtî’nin, eserlerinde mevzu hadise çokça yer vermesi, onun eserlerinde yer alan bütün hadislerin mevzu olmasını gerektirmeyeceği gibi, Ebdal hadislerinin de mevzu olmasını gerektirmez. Özellikle başkalarının da bu hususta kendisiyle aynı kanaatte olduğu göz önünde bulundurulursa, yazarın bu argümanının hiçbir şey ifade etmeyeceği açıktır.

3. İbn Hacer –ve ez-Zehebî gibi alimler–’in, bu hadisler arasında sahih olanlarının bulunduğunu söylemesi, en azından es-Süyûtî ve diğerlerinin kanaatlerini desteklemesi bakımından tabii ki önemlidir.

4. Yazarın, bu hadislerin bâtıl olduğu görüşünde İbnu’l-Kayyım’a tabi olmasına kimsenin bir diyeceği olamaz. İsteyen, istediği kişiye tabi olup istediği görüşü tercih edebilir. Ancak burada yazarın kulağına fısıldanması gereken bir iki nokta var: